اعلام حمايت شخصيتها و نهادهاي ملي و بين المللي از رياست جمهوري منتخب ، فضايي از آرامش رواني را در كشور فراهم نموده ، كه اهل بيان و قلم بايد اين فرصت را مغتنم شمرده ، و بدور از قيل وقال كار و عمل ، با مشي اخلاق مدارانه ، اولآ به نقد منشها و روشهايي بپردازند ، كه مانع توسعه كشور شده ، ثانيآ به تبيين ديدگاه دولت عقلاني ، كه همان اعتدال در منش و رفتار ، و توازن در روش و سياستها است بپردازند ، ثانيآ درپرداختن به امور دولت ، مشي مشفقانه و منتقدانه داشته ، واز مداحي و ستيزگري پرهيز نمايند .
رياست جمهور منتخب ، ، در شعارهاي انتخاباتي ، ضمن ارائه برنامه هاي اقتصادي ، نسبت به نقش مردم درعرصه فرهنگ و رعايت حقوق سياسي مردم ، تآكيدات صريحي داشت ، كه اين ديدگاه جامع و متوازن ، دليل اقبال عمومي به ايشان بود . در صورتي كه ، كانديد( كانديداها) ديگري بوده كه ، برنامه و بسته اقتصادي نسبتآ جامع داشته ، ماهها و حتي سالها تبليغ كرده ، احساس خود را نسبت به فقر و فقرا بخوبي انتقال داده ، ولي چون در عرصه فرهنگ و سياست شفاف نبوده ، مورد توجه واقع نشده است .
كشور دچار بحران اقتصادي است ، كه براي همگان محسوس است ، و پرداختن به آن از بديهيات است و نيازي به استدلال ندارد . رئيس جمهور منتخب ، هم اذعان دارد ، وهم برنامه دارد ؛ اما چنانچه دولت ، درعمل نسبت به ضرورت و اهميت پرداختن به عرصه فرهنگ و سياست ، قصور نمايد ؛ شرايط به قبل باز مي گردد .
توسعه اقتصادي پايدار ، منوط به " توسعه متوازن " در هر سه بخش اقتصادي ، فرهنگي و سياسي است . بخشي نگري و غفلت از بخش (بخشهاي) ديگر ، مانع پيشرفت كشور است . دولت در حوزه اقتصاد ، اختيار و امكانات بيشتري دارد ، اما در حوزه فرهنگ و سياست ، با موانع ، دشواريها وپيچيدگيهاي بيشتري مواجه است . دانش ، تدبير و جسارت از لوازم برون رفت اين پيچيدگيهاست .
لازم است اهل نظر ، مسير و ريل بي انتهاي توسعه متوازن را ، بارها و بارها تآكيد ،تصريح وتبيين نمايند ، تا جامعه با انتخابهاي متضاد در انتخاباتها ، دچار افت وخيزهاي نامتعادل ونامتوازن نگردد . اگر راه و استراتژي ، جامع ، متوازن ، شفاف و تقريبآ ثابت باشد ، و برنامه ها و تاكتيك ها متفاوت و متغيير باشد ، اميد و نشاط پايدار ، همبستگي و همراهي مستمر ، بين ملت و دولت تحقق خواهد يافت .
اقتصاد (توليد - اشتغال- قيمت ...) مسئله حياتي جامعه ماست ، و همه كانديداها نيز بر اين اولويت تاكيد داشتند . در تبليغات انتخابات ، سه نگاه نسبت به رابطه اقتصاد با عرصه فرهنگ و سياست وجود داشته است . يك نگاه ، اقتصاد كشور را معضلي مي دانست ، كه راه حل آن را در خود اقتصاد جستجو مي كرد . سهوآ يا عمدآ از فرهنگ و سياست غافل بود ، چنين برداشت مي شد ، كه او پرداختن به اين امور را مانع توسعه اقتصادي مي داند . نگاه دوم ، رابطه اقتصاد را با فرهنگ و سياست پذيرفته ، ولي معتقد بود كه دولت بايد اين حوزه عمومي را جهت مقاصد خود كنترل و هدايت نمايد . در نگاه سوم و يا نگاه دولت منتخب ، ضمن اعتقاد به تاثير متقابل اين سه حوزه ، رعايت حقوق ملت در عرصه فرهنگ و سياست را بستر رشد و توسعه اقتصادي مي داند .
در اين نوشتار مختصر ، به رابطه اقتصاد وفرهنگ مي پردازم ، وبه رابطه اقتصاد وسياست ، در فرصت ديگر .
پيش فرض ما اين است كه ؛ " با توجه به نيازهاي گسترده مردم وروابط پيچيده اقتصاد ، وهمچنين تدريجي ، طولاني و بي انتها بودن فرايند اقتصاد ، دولت براي تحقق توسعه اقتصادي كشور ، بدون همراهي مستمر "همه اقشار ملت" ، قادر نخواهد بود" .
نوعآ توسط دولتها ي اقتدارگرا(غير از دمكراتيك وكاريزما) از كلمه "همه اقشار" و يا " همه ملت" ، استفاده تبليغاتي مي شود . و واقعيتها غير از ادعاهاست . همه ملت (عير ازاستثنائات) زماني با دولت همراه هستند ، كه از سياستها وبرنامه هاي او راضي باشند ، و اگر انتقادي هست ، كه هست ؛ در فضاي امن و آرام انجام شود .
كلمه و يا مفهوم "همه" در حوزه اجتماعي ، محصول يك "احساس مشترك جمعي" ، از هدف و برنامه هاي مشترك است . ودر حوزه فرهنگ مفهوم "همه" و يا "همه ملت" ،از "احساس مشترك ملي "، بوجود مي آيد ، و احساس ملي از تاريخ ملي ، نمادهاي ملي (ديني و غيرديني) ، آداب و رسوم ، وغيره بوجود مي آيد ، و بروز وظهور مي يابد . " كمال اين احساس ملي "، در پذيرش ، تعامل و همزستي نه تنها مسالمت آميز ، بلكه فتخارآميز با پيروان اديان ، مذاهب ، اقوام ، و... است . در اين بستر فرهنگي است كه ، احساس ملي ، همبستگي ملي ، و همكاري ملي ، به كمك دولت ميآيد ، و راه توسعه اقصادي را هموار ميكند .
اگر دولت بجاي نگاه جامع و واقع بينانه در عرصه فرهنگ ، نگاه محدود ايدئولوژيك ، گزينشي وتنگ نظرانه داشته باشد ، بگونه اي كه ، بخشي از تاريخ كشور را ناديده انگارد ، و نسبت به بخش ديگر بزرگنمايي نمايد ؛ ويا به بخشي از نمادهاي ملي بي اعتنا باشد ، ولي نسبت به بخشي ديگر بصورت غلو آميز تبليغ و ترويج نمايد ؛ و يا نسبت به هنر و موسيقي قانوني ومشروع ، محدوديتها و ممنوعيتهاي تنگ نظرانه اعمال نمايد ؛ و... عملا باعث خدشه دار شدن احساسات ملي بخش وسيعي از ملت مي شود ، كه حاصل آن از يك طرف يآس ، وسرخوردگي ، و از طرف ديگر عصبيت ، پرخاشگري و تفرق اجتماعي و ملي مي شود . در نتيجه ، همبستگي ملي و همكاري ملت با دولت ، كه از لوازم اوليه وضروري توسعه مي باشد ، با معضل مواجه مي شود .
اگر دولت بجاي نگاه تنگ نظرانه ، و استفاده از كارشناسان ضعيف ، در امور فرهنگي و اجتماعي ؛ اختيار و فرصت بيشتري به مورخان وعلماي جامع نگر و واقع نگر در عرصه دين ، تاريخ ، جامعه شناسي ، روان شناسي ، ادبيات و... بدهد ، زيبايي ها و جاذبه هاي فرهنگ ايران نمايان تر ، احساسات ، شور و عشق ملي عميق تر ، همبستگي ، همكاري وتعامل بين ملت و دولت وثيق تر مي شود .
لذا در اين چارچوب ، ما ضمن اعتقاد به توسعه متوازن و همه جانبه ، فرهنگ را بستر و پشتوانه رشد وتوسعه اقتصادي مي دانيم .
شعبان رستمي
